कोरियामा रोजगारी गर्न आएका १ सय १३ नेपालीले ज्यान गुमाए

सोल- नेपालीहरू रोजगारीका लागि दक्षिण कोरिया आउन थालेदेखि हालसम्म ११३ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । सन् २०१५ मा सबैभन्दा धेरै २२ जनाको विभिन्न कारण मृत्यु भएको थियो भने २०१६ मा २० जनाको मृत्यु भएको छ ।

सन् २०१६ मा ७ जना नेपालीले कोरियामा आत्महत्या गरे । त्यस्तै, कम्पनीमा भएको दुर्घटनामा ५ जनाको ज्यान गयो । सुतेकै अवस्थामा ४ जनाको निधन भयो । हृदयघातका कारण एक जनाको मृत्यु भयो । २ जनाले सडक दुर्घटनामा ज्यान गुमाए भने १ जनाको बिरामी भएका कारण मृत्यु भयो ।
आत्महत्या
४ वर्षअगाडि स्याङ्जा पञ्चमूलबाट कोरिया आएका गनेशराज चापागाईं (२४) ले फेब्रुअरी १७ को राति आत्महत्या गरे । उनले कम्पनी नजिकैको रुखमा पासो लगाई झुण्डिएर आत्महत्या गरेका हुन् ।
२ वर्षअगाडि कोरिया आएका गुल्मी अर्खलेका विजय खत्रीले कम्पनीको क्वार्टरमा झुण्डिएर आत्महत्या गरे । मार्च ६ तारिख दिउँसोपख मृत भेटिएका उनी ख्वान्जुस्थित टेक्स्टाइल कम्पनीमा कार्यरत थिए ।
९ महिनाअगाडि कोरिया आएका कञ्चनपुरका मोहनसिंह बुढापाल (३४) ले कम्पनीको बिममा झुण्डिएर आत्महत्या गरे । मार्च ६ तारिख आइतबार मृत भेटिएका उनी आन्सानस्थित एक फलाम कम्पनीमा कार्यरत थिए ।
उता, यान्फ्याङस्थित फर्निचर कम्पनीमा कार्यरत २८ वर्षीय गोविन्द कँडेलले कम्पनीको स्टोर रुममा पासो लगाई आत्महत्या गरे । ३५ महिनाअगाडि कोरिया आएका कँडेलले मे १८ मा किन आत्महत्या गरे भन्नेबारेमा खुल्न सकेन ।
भोजपुरका ४३ वर्षीय लोकबहादुर राई झुण्डिएको अवस्थामा मृत भेटिए । मे २० तारिखको रात उनी झुण्डिएका थिए ।
सेप्टेम्बर २० मा दक्षिण कोरियाको राजधानी सउलमा नेपाली रेस्टुरेन्ट सञ्चालन गर्दै आएका मनोज डाँगी मृत भेटिए । कोरियामा लामो समयदेखि व्यवसाय गर्दै आएका डाँगी नेपाली साहित्यमा पनि कलम चलाउँदै आइरहेका थिए ।
अक्टोबर ३ सोमबार बिहान ३० वर्षीय नारायण पाण्डेले कम्पनीको गोदाममा बिजुलीको तारले पासो लगाई आत्महत्या गरे । गुल्मी लुम्पेक घर भएका पाण्डे ४ महिनाअगाडि कृषि भिसामा ईपीएसमार्फत आएका थिए ।
कम्पनी दुर्घटना
कुखुराको मासु काट्ने कम्पनीमा कार्यरत गोरखा बक्रामकी २९ वर्षीया सिर्जना पन्त कार्कीको ज्यान गयो । मे ६ शुक्रबार साँझ करिब ५ बजे काम सकिने बेला मेसिनमा च्यापिएर उनको मृत्यु भएको बताइएको थियो ।
जुन एक बुधबार पाल्पाका यामबहादुर थापामगरको कम्पनी दुर्घटनामा निधन भयो । ईपीएसमार्फत करिब २३ महिनाअगाडि आएका उनी थेगुस्थित एक पेपर कम्पनीमा कार्यरत थिए ।
ख्वन्जुकोे थेसोस्तिथ थर्मद इन्सुलेसन कम्पनीमा कार्यरत रुपन्देही मण्ग्रिामका ३९ वर्षीय नुभराज भुषालको चलिरहेको मेसिनले च्यापिएर अक्टोबर २९ मा ज्यान गएको हो ।
छल्लानाम्दो ख्वान्जुस्थित एक कम्पनीमा कार्यरत सुर्खेत साटापानीका २४ वर्षीय उत्तम पंगालीको कम्पनी दुर्घटनामा परी डिसेम्बर १३ मा निधन भएको थियो । फारानस्थित एक कम्पनीमा कार्यरत झापाका नविन राई (२३) को कम्पनीको सामान झार्ने क्रममा सोही कम्पनीको ट्रकले ठक्कर दिँदा डिसेम्बर २३ मा मृत्यु भयो ।
सुतेकै अवस्थामा मृत्यु
६ महिनाअगाडि कोरिया आएका बुटवल घर भएका ३४ वर्षीय लोक भट्टटराई मार्च ८ तारिख बिहान सुतेकै अवस्थामा मृत भेटिएका थिए । उनी छल्लानाम्दोस्थित एक टमाटर फार्ममा कार्यरत थिए ।
किम्फुस्थित एक सिएन्सी कम्पनीमा कार्यरत पाँचथरका जय राईको सुतेकै अवस्थामा मे १३ का बिहान मृत्यु भयो । उनी एक वर्षअगाडि कोरिया आएका थिए । बागलुङका हिरा पुनको जुन १८ रातमा सुतेकै अवस्थामा मृत्यु भएको भयो । उनी फेन्तेकस्थित एक कम्पनीमा कार्यरत थिए ।
सउलबाट उत्तरतर्फ किम्फोस्थित एक मेटल कम्पनीमा कार्यरत तेह्रथुमका ३४ वर्षीय दुधराम लिम्बुको सेप्टेम्बर १८ को राति सुतेकै अवस्थामा मृत्यु भएको थियो । उनी तीन महिनाअगाडि कोरिया आएका थिए ।
हृदयघात
संखुवासभा मानेभञ्ज्याङका ३४ वर्षीय ठाकुरप्रसाद याम्फु राईको २०१६ जनवरी १० को राति सुतेको अवस्थामा मृत्यु भएको थियो । कोरिया आएको ७ महिनामै उनको मृत्यु भएको थियो । छल्लानाम्दोस्थित एक बंगुर फार्ममा कार्यरत उनको मृत्युको कारण हृदयघात भएको बताइएको थियो ।
सडक दुर्घटना
दक्षिण कोरियाको इन्छनमा मे ५ बिहीबारको रातमा कारले ठक्कर दिँदा ईश्वर गुरुङको घटनास्थलमै निधन भएको थियो । त्यसैगरी, जुलाई ३० मा कार दुर्घटनामा परी पाल्पाका हेमन्त आचार्य (३०) को घटनास्थलमै निधन भएको थियो ।
बिरामी
कोरियन नागरिकसँग विवाह गरी आएकी दोलखा खोपाचाकुकी डोल्मा शेर्पाको फेब्रुअरी ३ तारिखका दिन निधन भएको थियो । उनको बोनम्यारो अभाव भएपछि सुवनस्थित आजु अस्पतालमा उपचार भइरहेको थियो ।
सन् २०१५ मा ८ जनाले आत्महत्या गरे । कम्पनी दुर्घटनामा ४ जना मारिए । सुतेकै अवस्थामा २ जनाको निधन भयो । हृदयघातका कारण ४ जनाको निधन भयो । ३ जनाको मृत्युको कारण खुल्न सकेन र एक जनाको हत्या भयो ।
दक्षिण कोरियामा रोजगारी र घरजममा आएका २००७ देखि हालसम्म ११३ जना नेपालीको मृत्यु भएको छ । नेपाली दूतावास स्थापना भएयता ४ महिलासहित १११ पुरुषको मृत्यु भएको छ । कोरियामा करिब ४० हजारको हाराहारीमा नेपालीको बसोबास छ । सउलस्थित नेपाली दूतावासका अनुसार सन् २०१४ मा ८ जनाले ज्यान गुमाएका थिए ।
सन् २०१३ मा १८ नेपालीले ज्यान गुमाएका थिए । दूतावासको तथ्यांकमा मृत्युका कारण आत्महत्या, कम्पनी दुर्घटना, हृदयघात, बिरामी र कारण खुल्न नसकेको उल्लेख छ ।
दूतावासको तथ्यांकअनुसार १० वर्षको अवधिमा सुतेकै अवस्थामा मृत्यु हुने र आत्महत्या गर्नेको संख्या सबैभन्दा धेरै छ । दैनिक कामको ओभरलोड धेरै र सुताइ वा आराम गर्ने समय थोरै भएमा क्रोनिक फटिकको लक्षण देखा पर्छ । त्यसले मानिसको जिउमा तागत नहुने, थकाइमात्र लाग्ने, राम्रोसँग निद्रा नलाग्ने, खाना खान मन नलाग्ने, पेट, जिउ दुख्ने, वाकवाकी लाग्ने र स्मरण शक्तिमा ह्रास आउनेजस्ता लक्षण देखा पर्छन् ।
कोरियाको थेगुस्थित थेगु दोङसान अस्पतालमा कार्यरत नेपाली डाक्टर राजेशचन्द्र जोशीले भने दैनिक लामो समय काम गर्दा आराम र खानपानमा ध्यान दिनु आवश्यक हुन्छ । आत्महत्या डिप्रेसनका कारण गरेको उल्लेख छ । पारिवारिक झमेला, एक्लोपना, भाषा, हावापानी, रात्रिकालीन काम र भिन्न संस्कृतिका कारण डिप्रेसन हुने गरेको उल्लेख छ ।
त्यस्तै, ज्यान गुमाउनुको मुख्य कारण पारिवारिक तनाव, लामो समय काम, खानपानमा ध्यान नदिनु, अत्यधिक मदिरा सेवन गर्नु र नियमित स्वास्थ जाँच नगाराउनु आदि हुन् ।