ईपिएस कामदारलाई कार्यस्थलमा दुर्रव्यवहार भएमा गर्नुपर्ने कुराहरु

कोरियामा प्रवाशी कामदार भित्राउने ईपिएस प्रणालीको (रोजगार अनुमति व्यवस्था) शुरुवात २००४ को अगस्त महिनाबाट भएको हो र २०१६ को अगस्त महिनामा यस पद्धतिले १२ बर्ष पूरा गरेकोछ । कोरियाली साना तथा मझौला कम्पनीहरुमा कामदारको कमीलाई हटाउन यो प्रणालीको शुरुवात गरिएको हो । हाल कोरियामा करीब ४० हजार नेपालीहरु आप्रवासी कामदारको रुपमा कार्यरत रहेका छन् । कोरियाका एक अत्यन्तै अनुशासित देश हो तर यति हुदा हुदै पनि कोरियाली कम्पनी तथा कृषि फर्महरुमा कार्यरत कैयन् प्रवाशी कामदारहरु कार्यस्थलमा दुरव्यवहारमा पर्ने गरेको मैले पाएको छ, । कतिपय कम्पनीमा मारपिट गर्ने मात्रै होईन, रात्रीको समयमा कोठाबाट निकाल्ने, सर सामान फाली दिने ईत्यादि समेत भएको पाएको छु । यस सम्बन्धमा कोरियमा मेरो अनुभवको आधारमा केही टिप्स ईपिएस कामदारहरुका लागि प्रस्तुत गर्न चाहन्छु ।

कार्यस्थलमा दुर्रव्यवहार के हो ?

आफू कार्यरत कम्पनीमा कामदारलाई कोही कसैले शारिरीक, मानसिक वा अन्य कुनै प्रकारले दुर्रव्यवहार गर्दछ भने त्यसलाई कार्यस्थल दुर्रव्यवहार भनिन्छ । यस अन्र्तगत कसैलाई शारिरीक रुपमा हातपात गर्नु, हिर्काउनु, चोटपटक लगाउनु ईत्यादि पर्दछन् । व्यापक अर्थमा यस अन्र्तगत शारिरीक मात्र नभएर मानसिक रुपमा प्रतडित गर्नु, जिस्काउनु, अवहेलना गर्नु समेत पर्दछन् ।

कार्यस्थलमा दुर्रव्यवहार भए के गर्ने ?

कोरियाली श्रम कानूनले कार्यस्थल दुरव्यवहारलाई दण्डनीय अपराधको रुपमा लिएको छ । कोही कसैले पनि कार्यस्थल लगायत अन्य कुनै पनि स्थलमा दुर्रव्यवहार गर्न पाउदैन् । जस्तो सुकै परिस्थितिमा पनि कार्यस्थल दुरव्यवहारलाई कानूनको दायरामा ल्याउनु पर्छ । तर बिर्सन नहुने कुरा के हो भने कार्यस्थलमा दुर्रव्यवहार भएको कुरालाई प्रमाणले पुष्टि गर्नु पर्छ । यसकालागि निम्न सर्तकता अपनाउनु बेस हुनेछ ।

१. कोही कसैले आफूलाई कार्यस्थलमा दुर्रव्यवहार गरेमा त्यसको प्रमाण सुरक्षित राख्ने । यस्ता प्रमाणहरुमा चोटपटकको घाउ, सिसिटिभिको फुटेज, वा मोबाईलबाट फोटो वा भिडियो लिने ।

२. कार्यस्थलमा दुर्रव्यवहार भएमा तुरुन्त प्रहरी चौकीमा गएर रिर्पाेट लेखाउने । भाषा सम्बन्धी समस्या भए नजिकको माईग्ेन्ट सर्पोट सेन्टर वा यस्तै अन्य संस्था लगायत नेपाली राजदूतावासको समेत सहयोग लिन सकिन्छ ।

३. रातको समयमा यस्तो दुर्रव्यवहार भएमा वा वा तत्काल सहयोग नपाए जिउ ज्यान नै जाने अवस्था भएमा ११२ अर्थात् ईल ईल ई मा फोन गरेर पनि कार्यस्थलमा प्रहरी बोलाउन सकिन्छ । प्रहरीलाई आफनो स्थानको अवस्थिति दिन भाषाको कठिनाई हुने हुनाले आफनो कम्पनीको नाम तथा ठेगानालाई कोरियन भाषामा उच्चारण हुने गरी नेपालीमा लेखेर राख्नु बेस हुन्छ ।

४. प्रहरीमा आफनो बयान दिंदा नहडबडाई पूर्ण विवरण दिने । प्रहरीले दुर्रव्यवहार गर्ने व्यक्तिलाई के गर्ने भनि सोधेको खण्डमा“ कानून बमोजिम दण्ड दिने” भनेर बयान दिनु उपयुक्त हुन्छ अन्यथा मुद्धा फितलो हुने संभावना रहेको समेत मैले पाएको छ, ।

५. प्रहरीले तारेख दिई बोलाएको दिनमा ठिक समयमा पुग्ने तथा आफनो बयान तथा उपस्थिति जनाउने ।

६. दुर्रव्यवहार नभएको खण्डमा पनि दुर्रव्यवहार भएको भनि झुठो उजुरी दिनेलाई उल्टो कारवाही हुने हुनाले यस्तो झुठो कार्य नगर्नू हुन पनि मेरो सुझाव छ ।

७. कार्यस्थलमा दुर्रव्यवहार भएको प्रमाणित भएमा त्यसतो दुर्रव्यवहार गर्नेलाई ( पीडकलाई) आर्थिक तथा कैद लगायत आप्रवासी भए डिपोर्ट गर्ने समेत गरिन्छ । कम्पनी मालिकले त्यस्तो गरेको प्रमाणित भएमा तथा सोही कम्पनीमा कार्यरत रहेको अवस्थामा भविष्यमा पनि जिउ ज्यानको खतरा हुने भएको प्रहरीलाई महसुस भएमा पिडितलाई कम्पनी परिवर्तनको रोजाई समेत प्राप्त हुन सक्छ ।